Dealen met de drang om te compenseren

Ik moest lange tijd zo min mogelijk eten van de anorexia. En alles wat ik at, moest ik zo snel mogelijk weer verbranden. In mijn geval door zoveel mogelijk te bewegen, door tussendoortjes of maaltijden over te slaan en door steeds minder te eten van voedingsmiddelen. Ik moest ongedaan maken wat ik gedaan had, namelijk eten. De anorexia was meedogenloos, want zelfs het kleinste beetje voedsel gunde ze me niet. Eten stond nagenoeg gelijk aan compenseren. En die drang om te compenseren was zeer sterk. Ik voelde me schuldig als ik had gegeten en ik wilde voorkomen dat ik aan zou komen.

Gevolgen van compenseren

Je kunt op verschillende manieren compenseren wat je hebt gegeten: door te sporten, door laxeertabletten of diuretica te gebruiken of door te braken. Welke compensatievorm je ook toepast, je lichaam raakt er door van slag en zelfs uitgeput. Je weet niet goed meer wat normaal eten is, wanneer je vol zit of wanneer je juist honger hebt. Ik herinner me dat ik op een dag weinig had gegeten en veel had bewogen. Ik kon letterlijk niet meer uit bed komen. Ik was op. Mijn lijf wilde niet meer. Ik zei tegen mijn benen dat ze moesten bewegen, omdat ik op wilde staan, maar ze reageerden niet. Dat vond ik zeer beangstigend. Ik had het veel te ver laten komen.

Bewustwording

Compenseren wordt op een gegeven moment een soort tweede natuur. Normaal eten en dit verdragen lukte niet meer. Voor mij hielp het om me meer bewust te worden van dit ‘automatische’ gedrag. Vragen die mijn therapeute mij stelde waren:

• Wat levert het compenseren je op?
• Brengt het je dichterbij je doel?
• Wat is het ergste dat er kan gebeuren als je niet compenseert?

Op korte termijn levert het compenseren op dat ik me beter voel over mezelf omdat ik calorieën heb verbrand. Het brengt me dichterbij mijn doel om af te vallen. En het ergste wat er kan gebeuren, is dat ik dik word als ik niet compenseer. In eerste instantie lijken er alleen maar voordelen aan compenseren te zitten. Maar, ik realiseer me nu dat dit alleen voordelen voor de anorexia zijn. Op lange termijn en puur voor mezelf, levert compenseren niets op. Het brengt me niet dichterbij mijn doel van gewichtsherstel en me gezonder en fitter voelen. Ik voel me juist slapper, vermoeider en zieker. Ook word ik niet ineens of instant dik als ik iets eet. Mijn lijf en hersens hebben voedsel nodig om te functioneren. Het eten gaat eerst naar de vitale organen, naar de instandhouding van je lijf.

Houd je aan je eetlijst

Een eetlijst kan houvast geven als je de neiging hebt om te compenseren. Als je de eetlijst samen met een diëtiste hebt gemaakt, mag je erop vertrouwen dat ze, net als jij, wil dat je geleidelijk in gewicht hersteld of stabiel blijft. Ook als je toch gecompenseerd hebt, weet je dat je altijd weer terug kunt gaan naar deze lijst. Je kunt de draad op elk moment weer oppakken.

Afleiding zoeken

Als ik de neiging heb om te compenseren, helpt het mij om hierover te praten met mijn vriendin of door een mail te sturen naar mijn therapeute. Ook helpt het me om afleiding te zoeken in de vorm van televisie kijken of door te schrijven of tekenen. Het maakt niet uit voor welke vorm van afleiding je kiest, als het je maar even losweekt van de anorexiastem in je hoofd die je wijsmaakt dat je het eten niet verdient, dat je je schuldig moet voelen of dat je niets waard bent.

Omgaan met angst en paniek

Stoppen met compenseren gaat vaak gepaard met gevoelens van angst, onrust of paniek. Bespreek daarom van tevoren met je therapeut of behandelaar hoe je het compenseren af gaat bouwen. Bespreek ook wat je kunt doen als je je angstig voelt of in paniek raakt. Zo leer je andere copingmechanismen te ontwikkelen en voorkom je dat je toch terugvalt op je drang om te compenseren. Je zult merken, dat je de drang om te compenseren en de bijbehorende angst leert verdragen. Deze angstgevoelens worden minder, echt.